Na het verbod op gezamenlijke aanbiedingen en de sperperioderegeling uit de oude Wet Handelspraktijken, werd de afgelopen weken het verbod op verkoop met verlies dode letter verklaard. De reden ligt in een beschikking van het Hof van Justitie van 7 maart 2013 waarin geantwoord wordt op een prejudiciële vraag van de (voorzitter van de) rechtbank van koophandel te Gent. Vraag is nu of het verbod op verkoop met verlies nu inderdaad niet meer kan worden toegepast of dat het toch nog wat vroeg is om die conclusies te trekken.
Het verbod op verkoop met verlies
Artikel 101 §1 Wet Marktpraktijken verbiedt het aan iedere onderneming om goederen met verlies te koop aan te bieden of te verkopen. Een verkoop met verlies is iedere verkoop die niet geschiedt aan een prijs die minstens gelijk is aan de prijs waartegen de onderneming het goed heeft gekocht of aan de eventuele herbevoorradingsprijs, weliswaar na aftrek van eventueel toegekende en definitief verworven kortingen. Er wordt daarbij geen rekening gehouden met kortingen die al dan niet uitsluitend worden toegekend in ruil voor verbintenissen van de onderneming andere dan de aankoop van goederen. Op het principiële verbod bestaan een aantal uitzonderingen die vervat zijn in artikel 102 Wet Marktpraktijken.
De beschikking van het Hof van Justitie inzake het verbod op verkoop met verlies
Het Hof van Justitie werd een prejudiciële vraag gesteld door de (voorzitter van de) rechtbank van koophandel te Gent en in de vraagstelling oordeelde de rechter al dat artikel 101 van de Wet Marktpraktijken onder meer de consumentenbelangen beoogt te beschermen. De vraag van de Belgische rechter was dan ook of artikel 101, gelet op dit oogmerk, strijdig is met de richtlijn oneerlijke handelspraktijken waar het de verkoop met verlies verbiedt ‘terwijl deze richtlijn dergelijke verkooppraktijk schijnbaar niet verbiedt en de Belgische wet mogelijk strenger is dan wat deze richtlijn voorziet en wat verboden is door artikel 4 van deze richtlijn’ (formulering van het Hof van Justitie).
Het Hof van Justitie beantwoordt de vraag op de klassieke wijze en overweegt zelf dat het antwoord kan worden afgeleid uit onder meer het arrest-Plus Warenhandelsgesellschaft (H.v.J. 14 januari 2010, C-304/08) en de beschikkingen inzake de sperperioderegeling (H.v.J. 30 juni 2011, C-288/10, Wamo en H.v.J. 15 december 2011, C-126/11, Inno). De redenering verloopt dan als volgt:
- De eerste vraag is of artikel 101 Wet Marktpraktijken de bescherming van de consument beoogt, zodat het binnen de werkingssfeer van de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken kan vallen (volgens de eerdere rechtspraak van het Hof van Justitie). De verwijzende rechter had geoordeeld dat dit het geval is.
- De tweede vraag is of het met verlies te koop aanbieden van goederen of het verkopen met verlies op zich, handelspraktijken zijn in de zin van artikel 2, sub d, van de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken (‘iedere handeling, omissie, gedraging, voorstelling van zaken of commerciële communicatie, met inbegrip van reclame en marketing, van een handelaar, die rechtstreeks of onrechtstreeks verband houdt met de verkoopbevordering, verkoop of levering van een product aan consumenten’), zodat ze aan de voorschriften van de Richtlijn onderworpen zijn. Het Hof van Justitie stelt vast dat praktijken waarbij met verlies wordt verkocht, werken als een lokvogelprocédé en tot doel hebben om consumenten naar de winkel van de handelaar te lokken en tot kopen aan te zetten. Deze praktijken maken dus deel uit van de commerciële strategie van een ondernemer en houden rechtstreeks verband met de verkoopbevordering en de afzet van zijn producten. Bijgevolg gaat het om handelspraktijken in de zin van de Richtlijn.
- De derde en laatste vraag is dan of de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken zich verzet tegen een verbod om goederen met verlies te koop aan te bieden of te verkopen.
Artikel 101 Wet Marktpraktijken behelst een algemeen verbod om goederen met verlies te koop aan te bieden of te verkopen, zonder dat aan de hand van de feitelijke omstandigheden moet worden bepaald of de praktijk ‘oneerlijk’ is volgens de criteria van de artikelen 5 tot en met 9 van de Richtlijn. De bevoegde rechter heeft met andere woorden geen beoordelingsmarge. De Belgische wetgever breidt de zwarte lijst (die nochtans limitatief is) dus uit door dit verbod in te voeren dan wel te handhaven. Gelet op de volledige harmonisatie gehanteerd in en door de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken antwoordt het Hof van Justitie dat deze Richtlijn zich verzet tegen een nationale bepaling die een algemeen verbod behelst om goederen met verlies te koop aan te bieden of te verkopen, ‘voor zover deze bepaling de bescherming van de consument beoogt’.
Het verbod op verkoop met verlies is aldus dode letter geworden voor zover de Belgische rechter die erover oordeelt, van oordeel is dat artikel 101 de consumentenbescherming beoogt.
Is iedere verkoop met verlies nu toegelaten?
Een onderneming die vandaag een verkoop met verlies wil verrichten, stelt zich uiteraard de vraag of iedere verkoop met verlies nu toegelaten is. Mijns inziens zijn de volgende nuanceringen gepast:
- Het vonnis van de verwijzende rechter heeft geen precedentswaarde, hetgeen wil zeggen dat andere rechters zich niet gebonden weten door wat deze rechter heeft geoordeeld. Echter, hierbij dient te worden opgemerkt dat er wel degelijk een aantal argumenten zijn in de parlementaire voorbereiding om te oordelen dat het verbod in artikel 101 Wet Marktpraktijken de bescherming van de consument nastreeft.
- Het vonnis zou sowieso een vonnis in eerste aanleg zijn dat nog vatbaar is voor hoger beroep en vervolgens eventueel cassatie. Hoewel er dus die argumenten zijn, is het voorzichtiger om eventuele rechtspraak van hogere rechtscolleges af te wachten.
- Een nuance ligt ook in het feit dat zelfs al zou het verbod op verkoop met verlies vervallen, nog niet iedere verkoop met verlies automatisch toegelaten zou zijn. Het verkopen of te koop aanbieden van goederen met verlies kan immers nog steeds in strijd zijn met het algemene verbod op daden strijdig met de eerlijke handelsgebruiken, bijvoorbeeld indien een economisch ongeoorloofd doel wordt nagestreefd (zie mutatis mutandis Cass. 25 oktober 2001, Jaarboek Handelspraktijken 2001, 393).
Eventuele herinvoering?
Het valt niet uit te sluiten dat de Belgische wetgever zou overwegen om het verbod in artikel 101 Wet Marktpraktijken opnieuw geheel of gedeeltelijk in te voeren in het Wetboek Economisch Recht dat nu volop in voorbereiding is. De wetgever zou bijvoorbeeld het huidige verbod in artikel 101 Wet Marktpraktijken (of een variant daarvan) kunnen behouden, waarbij dan wel zeer duidelijk wordt aangegeven dat de regeling uitsluitend de bescherming van andere ondernemingen tot doel heeft, en helemaal niet de bescherming van de consument (niet in hoofdorde, en ook niet in ondergeschikte orde), zodat de regeling buiten het toepassingsgebied van de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken valt.
Deze optie is echter voor kritiek vatbaar omdat dan om het even welke bepaling ter reglementering van handelspraktijken ingevoerd of herschreven kan worden waarbij dan telkens de bescherming van de consument uitdrukkelijk wordt uitgesloten als doelstelling. Het hoeft geen betoog dat één van de door de Richtlijn nagestreefde doelen (eenmaking van handelspraktijkenreglementering en bijdragen aan een daadwerkelijke interne markt) op deze manier totaal niet meer kan bereikt worden.
De zaak is bij het Hof van Justitie bekend onder het nummer C-343/12 en het arrest kan worden geraadpleegd op de website van het Hof.
De volledige versie van deze bijdrage verschijnt in de volgende editie van Balans (31 maart 2013).
Amazing tons of awesome information.
https://www.viagrawithoutdoctorbnt.com/
can you buy viagra without prescripition
cheap viagra
does viagra affect chances of pregnany
cheap viagra
Whoa lots of awesome tips.
https://www.genericviagracubarx.com/
young viagra useage
buy viagra
viagra retail discount
buy viagra online
Regards. A lot of write ups.
https://www.viagrawithoutdoctorbnt.com/
growing heather viagra
buy generic viagra
patient responses to viagra
viagra for women
You actually suggested that exceptionally well!
https://www.viagrawithoutadoctorsmim.com/
viagra for delayed ejaculation
viagra 100mg
on viagra
viagra 100mg
Awesome posts. Many thanks.
https://www.viagrawithoutdoctormsn.com/
does viagra help with jet lag
viagra without a doctors prescription
viagra niagra bottled water
generic viagra
You made your point very effectively!!
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
how to obtain viagra samples
viagra pills
does viagra help for multiple orgasms
cheap viagra
Cheers. I value it.
https://www.viagrawithoutadoctorsmim.com/
viagra in england
buy generic viagra
jual viagra kl
buy viagra online
Cheers! Numerous information.
https://www.viagrawithoutadoctorsmim.com/
does viagra effect breathing
viagra 100mg
nasal viagra
generic viagra 100mg
Reliable facts. With thanks!
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
using viagra on females
viagra for women
maximum viagra dosage
viagra without a doctors prescription
Superb info. Thanks a lot.
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
vision problems resulting from viagra
viagra for women
paraplegic viagra
generic viagra 100mg
Amazing data. Thank you.
https://www.viagrawithoutdoctorbnt.com/
buying viagra online legal
generic viagra online
viagra label
buy generic viagra
Valuable data. Thanks!
https://www.viagrawithoutadoctorsmim.com/
when cialis and viagra dont work
generic viagra
viagra how it works
generic viagra online
Truly many of good tips.
https://www.genericviagracubarx.com/
viagra directions
generic viagra 100mg
viagra max impact
viagra pills
Regards! Excellent information.
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
no prescription viagra generic discount
viagra 100mg
phentermine viagra
buy viagra online
You reported it really well.
https://www.genericviagracubarx.com/
viagra causes dizzy faint light headed
buy generic viagra
increase cost of viagra
generic viagra 100mg
Seriously lots of awesome data!
https://www.viagrawithoutdoctormsn.com/
viagra news edinburgh pages comment
viagra 100mg
viagra or cialis
generic viagra online
Really loads of fantastic advice!
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
side effects of taking canadian viagra
viagra 100mg
canada drugs viagra without prescription
cheap viagra
You actually mentioned it really well.
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
viagra for women germany
buy generic viagra
levitra viagra vs
viagra without a doctors prescription
Seriously loads of wonderful material.
https://www.viagrawithoutdoctormsn.com/
canidian pharmacy for viagra
viagra for women
best prices on canadian viagra
viagra online
Amazing data. Thanks!
https://www.viagrawithoutadoctorsmim.com/
over the counter viagra grand cayman
viagra generic
viagra dissent
viagra without a doctor prescription
You actually explained it fantastically!
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
is generic viagra the real thing
generic viagra 100mg
viagra with sex
generic viagra 100mg
You actually expressed this perfectly.
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
viagra sordera
viagra 100mg
how much viagra
viagra for women
This is nicely said! !
https://www.viagrawithoutdoctorbnt.com/
jaime randall viagra
buy viagra online
viagra effect men
cheap viagra
Fantastic postings, Thanks a lot!
https://www.genericviagracubarx.com/
buy viagra for less
viagra generic
find search viagra free computer
viagra for sale uk
With thanks, I enjoy this.
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
longer sex on viagra
viagra for women
viagra intermittant
generic viagra 100mg
This is nicely expressed. !
https://www.viagrawithoutdoctormsn.com/
rubbed crushed viagra on penis
viagra 100mg
compare prices viagra generic 100mg
viagra without a doctor prescription
Incredible a good deal of terrific info!
https://www.viagrawithoutdoctorbnt.com/
suzuki grand viagra
generic viagra online
whats the generic name for viagra
buy viagra online
Very good postings. Cheers.
https://www.viagrawithoutadoctorsmim.com/
japanese herbal viagra
viagra without a doctors prescription
is viagra good for hypertension
buy generic viagra
Useful info. With thanks!
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
viagra how does it work
viagra for women
candy viagra
viagra online
Very good postings, Many thanks!
https://www.genericviagracubarx.com/
discount generic viagra
cheap viagra
viagra jelquing
viagra generic
Awesome posts. Many thanks!
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
men on viagra videos
viagra for sale uk
viagra energy drink
generic viagra 100mg
Nicely put. Thanks a lot!
https://www.genericviagracubarx.com/
patent on viagra
viagra 100mg
tadalafil generic equivalent of viagra
generic viagra 100mg
Thank you. Helpful information.
https://www.viagrawithoutdoctormsn.com/
viagra sex party
generic viagra 100mg
buy kamagra viagra india
viagra 100mg
Effectively voiced indeed! .
https://www.viagrawithoutdoctorbnt.com/
why viagra
generic viagra 100mg
free sites computer search viagra find
viagra for women
Perfectly spoken genuinely! !
https://www.viagrawithoutdoctormsn.com/
viagra and ejaculating
viagra for sale uk
discount viagra generic
viagra pills
Thank you. I value it!
https://www.viagrawithoutdoctorbnt.com/
viagra seller
generic viagra
does alcahol effect viagra
viagra pills
Awesome content. Kudos.
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
viagra afghanies
generic viagra 100mg
viagra and nitrates in th er
viagra online
Whoa many of very good material.
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
viagra when does it go generic
buy generic viagra
buy cheap viagra online
cheap viagra
Incredible tons of amazing information!
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
canadain online pharmacies viagra
viagra 100mg
viagra emblem
cheap viagra
Thanks a lot! I like this.
https://www.genericviagracubarx.com/
google viagra
generic viagra online
find search viagra free pages computer
generic viagra
Many thanks! Quite a lot of postings!
https://www.viagrawithoutdoctormsn.com/
free viagra videos
buy generic viagra
photo effective viagra
buy generic viagra
You reported this perfectly!
https://www.genericviagracubarx.com/
san jose costa rica pharmacy viagra
viagra pills
viagra pill for women
viagra without a doctors prescription
You said it perfectly..
https://www.viagrawithoutadoctorsmim.com/
lastest viagra message boards
cheap viagra
222 pill viagra
viagra without a doctors prescription
Thanks! A lot of forum posts!
https://www.viagrawithoutdoctormsn.com/
viagra side effecs
viagra generic
northwest pharmacy canada viagra
buy viagra online
Incredible tons of beneficial data.
https://www.viagrawithoutdoctormsn.com/
over the counter viagra walgreens
generic viagra 100mg
how well does viagra work
buy viagra
Awesome information, Many thanks.
https://www.viagrawithoutdoctormsn.com/
viagra from indiana pharmacy
viagra generic
cialis levitra market sales viagra
viagra 100mg
Good write ups. Appreciate it!
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
good morming viagra song
generic viagra 100mg
does viagra really work
buy viagra
Regards. Excellent information!
https://www.genericviagracubarx.com/
the truth about viagra soft tabs
viagra for women
who to use viagra
buy viagra
Thank you, An abundance of stuff!
https://www.genericviagracubarx.com/
using viagra in women
generic viagra 100mg
viagra effect
viagra generic
Very good data. Thanks a lot!
https://www.viagrawithoutadoctorsmim.com/
viagra healthy improve prolong
viagra for sale uk
availability of viagra in new zealand
generic viagra
Nicely put. Cheers.
https://www.viagrawithoutdoctorbnt.com/
is viagra ok if yuou drink
cheap viagra
how do viagra and cialis work
generic viagra 100mg
Tips very well regarded..
https://www.viagrawithoutdoctormsn.com/
levitra cialis viagra price
buy viagra online
drug interaction between viagra and l-arginine
generic viagra 100mg
Reliable information. Thanks a lot!
https://www.viagrawithoutdoctorbnt.com/
trial version of viagra
viagra pills
can women take viagra of cialis
viagra online
Fantastic forum posts. Cheers!
https://www.viagrawithoutadoctorsmim.com/
the seven dwarfs using viagra
viagra for sale uk
sex viagra
generic viagra online
You made the point.
https://www.viagrawithoutdoctorbnt.com/
viagra rock
viagra online
viagra verses cialas
viagra generic
With thanks, Loads of advice!
https://www.viagrawithoutdoctormsn.com/
viagra 24 hour delivery
buy generic viagra
3 generic sildenafil viagra
viagra without a doctors prescription
Very well voiced of course! !
https://www.viagrawithoutadoctorsmim.com/
viagra and lung conditions in dogs
viagra without a doctors prescription
top rated natural viagra
generic viagra
Information clearly applied!!
https://www.viagrawithoutadoctorsmim.com/
counterfeit viagra
viagra pills
viagra 125 mg
viagra without a doctor prescription
This is nicely put. !
https://www.genericviagracubarx.com/
viagra and other companies
viagra online
best place to get viagra
generic viagra
Useful posts. Kudos.
https://www.viagrawithoutdoctorbnt.com/
viagra and contraindications
generic viagra 100mg
diltiazem and viagra
generic viagra
Amazing quite a lot of amazing material!
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
purchase viagra in uk
buy generic viagra
drug interations vicodin valium viagra
buy viagra
Thanks. A lot of information.
https://www.viagrawithoutadoctorsmim.com/
viagra proof
generic viagra 100mg
using viagra on the water
viagra pills
You actually suggested that terrifically!
https://www.viagrawithoutdoctorntx.com/
bringing viagra over the border
generic viagra 100mg
viagra birth defects in infants
generic viagra
Cheers! Loads of info.
https://www.viagrawithoutdoctormsn.com/
penis viagra sildenafil
cheap viagra
drug interations vicodin valium viagra
generic viagra
You actually mentioned it perfectly!
http://viagrawithoutadoctorsntx.com/
viagra and young adults
viagra for women
viagra safe dose
buy viagra online
Regards, Useful stuff.
http://viagrawithoutadoctorsntx.com/
viagra and oysters
viagra without a doctor prescription
viagra cialis cod
buy generic viagra
Thank you, Awesome stuff.
http://viagrapego.com/
take cialis viagra concurrently
generic viagra online
safest place to buy viagra
generic viagra online
Kudos, I appreciate it!
http://viagrapego.com/
pfeizer viagra program
generic viagra
comparacion viagra versus cialis
viagra without a doctors prescription
You revealed it superbly!
http://viagrawithoutadoctormsn.com/
viagra spokespersons
viagra for sale uk
viagra etc
generic viagra 100mg
Amazing info. Regards.
http://viagrawithoutadoctormsn.com/
generic viagra melt tabs
generic viagra online
robin williams on viagra
viagra without a doctor prescription
Many thanks, I enjoy it!
http://viagrawithoutadoctormsn.com/
wholesale generic viagra
viagra online
people using viagra video
buy viagra online
Thanks! I appreciate it!
http://viagrawithoutadoctormsn.com/
negative effects of viagra
cheap viagra
2737 amerimedrx viagra wetrack it zyban
viagra pills
You actually explained it terrifically.
http://viagrawithoutadoctormsn.com/
viagra in germany
generic viagra 100mg
on line prescription for viagra
buy viagra
You actually said that adequately.
http://viagrawithoutadoctorsntx.com/
were to get viagra
viagra without a doctors prescription
buy brand name viagra
generic viagra