De afgelopen week was de sperperiode één van de meest besproken onderwerpen in alle mogelijke nieuwsberichten. Iedereen lijkt het er over eens dat de sperperioderegeling in de oude Wet Handelspraktijken in strijd is met de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken. Over de sperperioderegeling in de huidige Wet Marktpraktijken lopen de meningen uiteen. Aan de ene zijde wordt beweerd dat deze nieuwe wet een totaal andere motivering heeft en dus kan behouden blijven; aan de andere zijde klinkt het dat ook de huidige regeling impliciet het genadeschot kreeg door het arrest van het Hof van Cassatie. Welk standpunt is het juiste? Een poging tot analyse.
Ter herinnering: waarom was de oude sperperioderegeling in strijd met de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken?
Om te weten waarom de oude sperperioderegeling in strijd is met de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken, moeten we kijken naar twee beschikkingen van het Hof van Justitie: beschikking van 30 juni 2011 in zaak C-288/10 (Wamo tegen JBC e.a.) en beschikking van 15 december 2011 in zaak C-126/11 (Inno tegen UNIZO e.a.). In beide zaken geeft het Hof van Justitie hetzelfde antwoord : de Europese Richtlijn oneerlijke handelspraktijken “moet aldus worden uitgelegd dat zij zich verzet tegen een nationale bepaling […] die op algemene wijze aankondigingen van prijsverminderingen en suggesties daarvan tijdens de sperperiode verbiedt, voor zover deze bepaling de bescherming van de consumenten beoogt”.
In lijn met zijn rechtspraak over het gezamenlijk aanbod, gaf het Hof inderdaad te kennen dat de richtlijn zich verzet tegen een Belgische regeling die een algemeen en preventief verbod op aankondigingen van prijsverminderingen instelt, zonder dat er moet worden nagegaan of de concrete praktijk misleidend, agressief dan wel in het algemeen oneerlijk is in de zin van de richtlijn. De toevoeging “voor zover deze bepaling de bescherming van de consumenten beoogt” is echter van groot belang. Eerst moet immers worden nagegaan of de Belgische sperperioderegeling wel onder de toepassingssfeer valt van de Europese richtlijn oneerlijke handelspraktijken. Daartoe is vereist dat de regeling minstens de bescherming van de consumenten voor ogen heeft.
De uitlegging van nationaal recht komt niet toe aan het Hof van Justitie: deze uitlegging is uitsluitend een taak van de verwijzende rechter. In het kader van deze taak heeft het Hof van Cassatie op 2 november 2012 geoordeeld dat de sperperioderegeling onder de oude Wet Handelspraktijken wel degelijk mede beoogde de consument te beschermen. Het logische gevolg is dat de regeling onder het toepassingsgebied van de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken valt en in strijd is met deze Richtlijn.
Wat zegt de parlementaire voorbereiding over de nieuwe sperperioderegeling?
Om uit te maken of de nieuwe sperperioderegeling eveneens onder het toepassingsgebied van de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken valt, dient m.i. onder meer naar de parlementaire voorbereiding van de Wet Marktpraktijken te worden gekeken. Als daaruit blijkt dat de nieuwe regeling ook (al is het slechts gedeeltelijk) de bescherming van de consument beoogt, dan is de kans reëel dat ook de nieuwe regeling in strijd zal worden bevonden met de Richtlijn. De volgende passages uit de parlementaire voorbereiding lijken op het eerste gezicht relevant:
- Memorie van Toelichting, Parl. St. Kamer 2009-2010, nr. 2340/1, 9: Evenwel staat het geenszins vast dat deze regels strijdig zouden zijn met Richtlijn 2005/29/EG. Wat de sperperiode betreft heeft het hof van beroep te Brussel, in een arrest dat dateert van na de uitspraak van het Hof van Justitie, geoordeeld dat de regeling van de sperperiode buiten het toepassingsgebied van de genoemde richtlijn valt (arrest van 12 mei 2009, 2008/AR/2403, NV Inno / Unie van Zelfstandige Ondernemers en cons.).
De Belgische wetgever baseerde zich aldus minstens ten dele op een arrest dat intussen door het Hof van Cassatie werd verbroken (2 november 2012). - Memorie van Toelichting, Parl. St. Kamer 2009-2010, nr. 2340/1, 10: Aangezien de wet tevens beoogt de belangen van de consument te beschermen, wordt daar eveneens naar verwezen in de titel.
De Wet Marktpraktijken als geheel beoogt dus ook de belangen van de consument te beschermen. Hiermee wordt nog niet aangetoond dat ook de sperperioderegeling dat doel nastreeft, maar wel dat consumentenbescherming één van de doelstellingen is van de wet als geheel. - Memorie van Toelichting, Parl. St. Kamer 2009-2010, nr. 2340/1, 54:
Art. 32 Het verbod om aankondigingen van prijsverminderingen te doen voor de aanvang van de soldenperiodes wordt beperkt ten opzichte van de huidige wet. Onder het wetsontwerp neemt de sperperiode voor de zomersolden een aanvang op 6 juni (in plaats van 15 mei onder de huidige wet), en voor de wintersolden op 6 december (in plaats van 15 november onder de huidige wet). In beide gevallen eindigt de sperperiode de dag voor de eerste dag van de daaropvolgende soldenperiode, zoals dat ook onder de huidige wet het geval is. Anderzijds wordt het toepassingsgebied van de sperperiode in het wetsontwerp uitdrukkelijk beperkt tot de klassieke soldenproducten, met name de kleding, schoenen en lederwaren. Onder de huidige wet bestond daar verwarring over. Met de beperking tot de kleding, schoenen en lederwaren wordt aangesloten bij de interpretatie die de administratie aan de huidige reglementering geeft. Het zijn tevens de sectoren die economisch het meest afhankelijk zijn van de soldenverkoop en bijgevolg een hogere graad van bescherming moeten genieten. Het onderscheid dat in de huidige wet wordt gemaakt tussen “lederartikelen” en “fijne lederwaren” wordt in het wetsontwerp ongedaan gemaakt door het gebruik van de term “lederwaren” dat beide categorieën dekt.
Deze toelichting specifiek bij artikel 32 Wet Marktpraktijken die wijzigingen in de regeling opnoemt, vermeldt niet dat de ratio legis van de bepaling zou zijn veranderd t.a.v. de oude regeling in de Wet Handelspraktijken. Nochtans is net die ratio legis (de uiteindelijke doelstelling) van groot belang in het licht van de rechtspraak van het Hof van Justitie. - Verslag namens de bevoegde Kamercommissie, Parl. St. Kamer 2009-2010, nr. 2340/5, 7:
De regels met betrekking tot de sperperiode worden gewijzigd:
— de duur van de sperperiode wordt ingekort;
— de sperperiode wordt beperkt tot kleding, schoenen en lederwaren;
— het verbod om tijdens de sperperiode reclame voor de koopjes te maken, wordt geschrapt.
Opnieuw worden de wijzigingen opgenoemd, maar is er geen sprake van een wijziging van de ratio legis of doelstellingen van de regeling.
- Verslag namens de bevoegde Kamercommissie, Parl. St. Kamer 2009-2010, nr. 2340/5, 39:
b) Antwoorden van de ministers
Minister van KMO’s en Zelfstandigen Sabine Laruelle onderstreept dat een arrest van het hof van beroep van Brussel heeft gepreciseerd dat de Europese richtlijnen de regeling inzake de sper- en koopjesperiode niet uitdrukkelijk verbieden (zie de memorie van toelichting, DOC 52 2340/001, blz. 9). De minister voegt eraan toe dat de middenstandsorganisaties en de handelaars sterk vragende partij waren voor het behoud van de sper- en koopjesperiode, omdat zij anders de concurrentie met de grote economische spelers moeilijk zouden aankunnen. (…)
De minister wijst erop dat er verscheidene verzoeken van de middenstandsorganisaties en verenigingen van kmo’s in de tekst zijn opgenomen. Het gaat bijvoorbeeld om het behoud van de sperperiode, (…).
Men baseerde zich dus op het betreffende arrest van het hof van beroep te Brussel dat intussen werd verbroken door het Hof van Cassatie. De regeling werd behouden (met dezelfde motivatie?). Wel wordt er uitdrukkelijk op gewezen dat de middenstandsorganisaties, handelaars en verenigingen van kmo’s sterk aandrongen op het behoud van de regeling. Dit geeft aan dat de bescherming van kleine handelaars en kmo’s zeker een motivatie was, maar toont mijns inziens nog niet noodzakelijk aan dat het de enige motivatie was. - Verslag namens de bevoegde Kamercommissie, Parl. St. Kamer 2009-2010, nr. 2340/5, 40:
Minister van Klimaat en Energie Paul Magnette wijst op de algemene juridische context waarvan het wetsontwerp deel uitmaakt en die de armslag beperkt, en op het evenwicht dat in de regering zelf moest worden gezocht. Aangaande de rechtszekerheid zijn er soms in de marge bepaalde risico’s genomen, maar gaat het telkens om een keuze ten voordele van consumentenbescherming.
Deze erg interessante opmerking geeft aan dat de regering besefte dat er bepaalde juridische restricties waren, maar dat er toch risico’s genomen werden ten voordele van de consumentenbescherming. Hoewel niet uitdrukkelijk vermeld, zou hierin een erkenning kunnen gelezen worden dat de sperperiode toch ten dele ook behouden is om de consumentenbescherming te dienen. - Verslag namens de bevoegde Senaatscommissie, Parl. St. Senaat 2009-2010, nr. 4-1675/3, 11:
Een ander voorbeeld betreft de bepalingen inzake sperperiode, presolden en solden.
De Europese richtlijn is niet erg duidelijk in verband met de sper- en de koopjesperiode. De regering heeft ze daarom niet letterlijk gevolgd. Met name wat de kleine KMO’s betreft, heeft de regering de periode van de presolden willen behouden zij het met een wijziging alsook die van de koopjes. Het is een interpretatie op zijn Belgisch.
Wat de algemene analyse van de heer Crombez betreft, namelijk dat de consument met dit ontwerp minder beschermd zal zijn in de toekomst dan tot nog toe het geval was onder de WHPC, antwoordt de minister dat zij daarmee niet akkoord gaat. Met het wetsontwerp werd een juist evenwicht gevonden tussen de drie pijlers van de wet : de bescherming van de consument, de eerlijke concurrentie waarborgen voor de KMO’s en de distributiesector steunen in het algemeen.
De regering heeft geprobeerd dat evenwicht tussen de consumenten, de kleine handelaars en de distributiesector te bereiken. Het evenwicht dat ze gevonden heeft en dat de Kamer heeft goedgekeurd, is de tekst van onderhavig wetsontwerp. Men kan uiteraard politiek gezien denken dat men meer had moeten doen voor de consument, of voor de KMO’s, of dat men de distributiesector meer vrijheid had moeten geven. Men heeft met drie gepoogd een goed evenwicht te vinden. Er kan over worden gediscussieerd, afhankelijk van eenieders gevoeligheid, zoals over elk politiek voorstel.
Het gebrek aan sluitende antwoorden en hoe daarmee om te gaan
In de geselecteerde fragmenten:
- Wordt de consumentenbescherming niet echt uitdrukkelijk genoemd als specifieke doelstelling van de regeling, al kan uit sommige passages wel afgeleid worden dat de bescherming van de consument toch minstens niet vreemd was aan bepaalde keuzes die gemaakt werden (waarbij vermoedelijk onder meer het behoud van de sperperioderegeling bedoeld wordt).
- Wordt hier en daar wel opgemerkt dat het behoud van de sperperioderegeling er is gekomen op vraag van kleinere handelaars, kmo’s en/of middenstand, maar dit toont nog niet aan dat de bescherming van de consument geen rol zou gespeeld hebben.
- Wordt meermaals gesteld welke elementen in de sperperioderegeling gewijzigd zijn. Het feit dat consumentenbescherming geen doel meer zou zijn, wordt echter in de aangehaalde fragmenten niet uitdrukkelijk gesteld.
- Wordt het arrest van het hof van beroep te Brussel vermeld als grond voor het behoud van de/een sperperioderegeling. Zoals gezegd is dit arrest intussen verbroken en kan het nog moeilijk als grond dienen. Echter, en dit is niet onbelangrijk, zou ook moeten gekeken worden naar de inhoud van het arrest van het hof van beroep. Daarin wordt (samengevat) gesteld dat consumentenbescherming geen doel is van de sperperioderegeling omdat de consumentenbescherming al door andere maatregelen gegarandeerd is. Een verwijzing naar dit arrest zou dus ook kunnen gelezen worden als de opvatting en bevestiging van het feit dat consumentenbescherming niet aan de basis ligt van de nieuwe sperperioderegeling.
Samengevat: de situatie is naar mijn mening niet zo duidelijk als nu door sommigen wordt beweerd. De stelling dat de nieuwe sperperioderegeling behouden kan blijven wegens een andere doelstelling is niet onverdedigbaar, al lijken de argumenten om te zeggen dat die nieuwe sperperioderegeling eveneens in strijd is met de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken op het eerste gezicht sterker. Zekerheid is er echter niet. De parlementaire voorbereiding is als bron immers ook onvolkomen en niet iedere uitlating is noodzakelijk altijd doorslaggevend.
Zoals in het eerdere bericht m.b.t. de sperperiode al aangegeven, verdient het toch minstens overweging om een nieuwe sperperioderegeling aan te nemen die uitsluitend de belangen van (sommige) handelaars beschermt (of om het probleem op Europees niveau aan te kaarten), indien de wetgever die bescherming noodzakelijk acht. Gelet op de bovenstaande fragmenten uit de parlementaire voorbereiding en de conclusies die een eerder verdeeld beeld geven, lijkt het immers gewoon beter om duidelijkheid en zekerheid te verschaffen (door afschaffing of aanpassing al naargelang de politieke overtuiging). Zowel consumenten als handelaars hebben daar immers recht op.
Uiteraard roept dit meteen een nieuwe vraag op. Stel dat het inderdaad zo is dat de Belgische wetgever iedere handelspraktijk opnieuw kan invoeren zolang hij maar uitsluitend de rechten van handelaars beoogt te beschermen, dan is de doelstelling van volledige harmonisatie nagestreefd door de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken wel erg ver weg. Wat houdt de wetgever dan immers tegen om het verbod op gezamenlijke aanbiedingen opnieuw in te voeren met een nieuwe, aangepaste motivatie waarin de consumentenbescherming niet meer voorkomt?
Reageer
Het onderwerp van deze bijdrage gaat ongetwijfeld nog voor juridische en politieke discussies zorgen. Vandaar dat deze bijdrage zich ook leent voor discussie en reactie. Aarzel niet uw mening toe te voegen en aan te geven waarom en waarmee u het eens of oneens bent.
Een uitgebreide toelichting bij het arrest van het Hof van Cassatie van 2 november 2012 verschijnt in de volgende editie van Balans (30 november 2012).
Mooi analysestuk, Tim. Met dank voor het delen van je inzichten.
Korte opmerking inzake de laatste paragraaf: wat ook in de MvT door parlements- en regeringsleden wordt gegeven als ratio legis – wel of geen consumentenbescherming – het is zoals je weet uiteindelijk de rechtbank die daarover beslist. Vandaar dat ik van oordeel ben dat als het HvC beslist dat het systeem van de sperperiode onder de WHPC deels de bescherming van de consument voor ogen had, dan vrees ik dat het HvC dit ook moet doortrekken naar de WMPC indien zij zichzelf niet wil tegenspreken.
Bovendien: indien er wijzigingen zouden worden doorgevoerd aan passages van de WMPC, waarbij de wetgever voornamelijk voor ogen heeft om in de MVT de ratio legis te verduidelijken / wijzigen, dan meen ik dat dit strategisch bijzonder slecht is. Dit is evenveel als toegeven dat de huidige versie wel deels de consument beschermd…
Superb forum posts. Regards.
http://canadianonlinepharmacynnm.com/
buy prescription drugs online
canadian pharmacy
prescription drugs prices
london drugs canada
Terrific info. Many thanks!
https://nicktambone.com/
prescription cost aarp approved canadian online pharmacies canadian drugstore online canadian pharmacies-24h
canadian pharmacies that ship to us
online pharmacy
canadapharmacyonline.com
pharmacy without dr prescriptions
canadian pharmacies shipping to usa
buy drugs online
You said it nicely.!
http://www.canadianpharmacymsn.com/
prescription drugs without prior prescription canada drugs best online pharmacies canada canadian pharmacies online
canadian family pharmacy
online canadian pharcharmy
online drugs
online pharmacy no prescription
discount pharmacy
trust pharmacy canada
With thanks, Excellent stuff.
http://talahicc.com/
internet pharmacy canadian online pharmacy pharmacy without dr prescriptions online pharmacies of canada
buying prescription drugs canada
prescription drugs online without doctor
canadian pharmacy viagra brand
pharmacy prices compare
rx online
safe canadian online pharmacies
Cheers, Wonderful information.
https://nicktambone.com/
canadapharmacy com canadian pharmacies online compare rx prices canadian pharmacies-24h
walmart pharmacy price check
buy online prescription drugs
canada pharmacy
pain meds online without doctor prescription
discount pharmaceuticals
prescription without a doctor’s prescription
Regards. Plenty of forum posts.
http://canadianonlinepharmacynnm.com/
canadapharmacyonline.com canadian pharmacies-24h pharmacy near me canadian pharmacies-24h
discount pharmacy online
canada drugs online pharmacy
24 hour pharmacy
canadian family pharmacy
us pharmacy no prior prescription
canadapharmacyonline com
Thank you, I enjoy this!
http://canadianpharmaciescubarx.com/
prescription prices comparison canadian drugs canadian drugstore online global pharmacy canada
pharmacy price comparison
canadian online pharmacy
board of pharmacy
costco pharmacy pricing
online pharmacy
buying prescription drugs canada
You actually expressed it exceptionally well.
http://canadianpharmacyntx.com/
reputable canadian mail order pharmacies global pharmacy canada online pharmacies canada canadian pharmacies that ship to us
canada pharmacies
canadian drug store
cheap prescription drugs online
canadian prescription
online canadian pharcharmy
canadian pharmacy viagra brand
With thanks! A good amount of content!
http://canadianpharmaciescubarx.com/
pharmacy tech canadian pharmacy mexican pharmacies northwest pharmacy
pharmacy prices compare
canadapharmacy com
canada pharmacies
best online international pharmacies
medical information online
online pharmacy reviews
Nicely put, Thanks a lot!
http://canadianpharmacymim.com/
best canadian mail order pharmacies trust pharmacy canada best online international pharmacies canadian pharmaceuticals online
best canadian pharmacies
the canadian pharmacy
online pharmacy no prescription
discount drugs online pharmacy
web medical information
online canadian pharcharmy
Nicely put. With thanks!
https://nicktambone.com/
drugs from canada canadian pharmacies-24h canadian prescription canadian pharmacies
discount pharmacy
pharmacy price comparison
mail order pharmacies
canadianpharmacy
canadadrugs.com pharmacy
best online pharmacy
You made your stand extremely effectively..
http://canadianpharmacysilo.com/
discount pharmaceuticals canadian pharmacy online best canadian mail order pharmacies canadian cialis
24 hour pharmacy
canadian pharmacies online prescriptions
cheap drugs online
mexican pharmacy online
cheap canadian drugs
legitimate online pharmacies
Nicely put, Thanks.
http://talahicc.com/
canada pharmacy online no script canadian pharmacies-24h no prior prescription required pharmacy canadian online pharmacy
costco pharmacy pricing
online pharmacy reviews
canada pharmacies online prescriptions
rx price comparison
international pharmacy
prescription drug price comparison
You actually expressed this well.
https://nicktambone.com/
drugs for sale canadian pharmacy online walgreens pharmacy canadian cialis
discount pharmaceuticals
canadian cialis
no prescription online pharmacy
canadadrugs.com pharmacy
canada drugs
web medical information
Many thanks! Numerous forum posts.
http://canadianpharmacyntx.com/
canadian online pharmacies prescription drugs canadian viagra no prior prescription required pharmacy canada pharmaceuticals online
internet pharmacy
drug prices comparison
online drugstore
prescription without a doctor’s prescription
online drugs
canadian rx
You expressed that really well.
http://canadianonlinepharmacynnm.com/
buy prescription drugs online canada pharmaceuticals online canadian pharcharmy online canada pharmacy
canadian online pharmacy
canada drug pharmacy
pharmacy prices
canadian pharmacies
canada pharmacies
best non prescription online pharmacies
Thank you, I value this.
http://canadianpharmacyntx.com/
global pharmacy canada canadian pharmacies without an rx price prescription drugs trust pharmacy canada
drugs for sale
canada pharmacy online reviews
canadian pharmacies shipping to usa
canadian pharmacy 365
legitimate online pharmacies
cheap drugs online
Kudos. Great information!
http://canadianpharmacysilo.com/
canada pharmacy online orders canadian drugs canadian drugstore canadianpharmacy
cheap canadian drugs
canada drugs online pharmacy
canadian online pharmacies
online canadian discount pharmacy
mexican pharmacy online
canadian family pharmacy
You actually said that really well!
http://canadianpharmacysilo.com/
compare rx prices northwestpharmacy canadapharmacyonline.com canadianpharmacy
cialis canadian pharmacy
cialis canadian pharmacy
canada pharmacies without script
canada pharmacies online prescriptions
canada drug pharmacy
pharmacy prescription
You actually explained it superbly!
http://canadianpharmacyntx.com/
overseas pharmacies north west pharmacy canada canada online pharmacies canadian pharmacies that ship to us
board of pharmacy
safeway pharmacy
get prescription online
canada pharmacy no prescription
canadian drugs
canadian mail order pharmacies
You actually revealed it superbly!
http://www.canadianpharmacymsn.com/
international pharmacies that ship to the usa canadian pharmacy online canadian pharmacies without prescriptions canadian pharmacies without an rx
canada online pharmacy
best online pharmacies no prescription
canada pharmacies online
canadian pharmacy reviews
rx pharmacy
medication costs
You have made your stand quite nicely!!
http://talahicc.com/
canada pharmacies prescription drugs canadian cialis canada drug pharmacy canada online pharmacies
buy prescription drugs without doctor
canadapharmacy com
canadian pharmacies top best
mexican pharmacies
rx pharmacy
canadian prescription drugstore
Nicely put, Thank you!
http://talahicc.com/
safeway pharmacy canadian pharmacies-24h buy prescription drugs without doctor canadian pharmacies without an rx
canadian drug store
canada pharmacy
canadian drug
canadian pharmacy reviews
no prior prescription required pharmacy
canadian mail order pharmacies
You said that adequately.
http://canadianpharmaciescubarx.com/
drugs without prescription canada pharmaceuticals online overseas pharmacy forum canada pharmaceuticals online
canada pharmacies
canadian drugs without prescription
best canadian prescription prices
best online pharmacy
online pharmacy without prescription
best online pharmacies canada
You revealed this fantastically!
http://canadianpharmaciesnnm.com/
discount pharmaceuticals canada drugs online canada pharmacies online prescriptions canada pharmacy
pharmacy online
canadian online pharmacy reviews
pharmacy prices
mexican online pharmacies
canada pharmacies online
pharmacy canada
Helpful info. Thanks a lot.
http://canadianpharmaciescubarx.com/
canadadrugs canadian pharmacies online ed meds online canadian pharmaceuticals online
canadian mail order pharmacies
rx online
online prescription drugs
pharmacy price compare
canadian pharmacies online
online pharmacy reviews
Kudos! Very good stuff.
http://canadianpharmacymim.com/
online pharmacy reviews trust pharmacy canada best online canadian pharcharmy canadian pharmacies-24h
prescription pricing
drug costs
canadian pharmacies online prescriptions
canadian meds
cheap prescription drugs online
canadian pharmacy viagra brand
Truly plenty of superb advice!
http://canadianpharmacymim.com/
cialis online canada pharmacy online best canadian prescription prices online pharmacies of canada
canadapharmacyonline.com
buy prescription drugs from canada
prescription cost
canadian pharcharmy online
no prescription online pharmacy
online canadian discount pharmacy
Nicely put. Appreciate it.
http://canadianpharmacysilo.com/
best canadian online pharmacy canadian pharcharmy rx pharmacy canada pharmaceutical online ordering
no 1 canadian pharcharmy online
canada pharmacy online
international pharmacies that ship to the usa
cialis canadian pharmacy
no prior prescription required pharmacy
canadianpharmacy
Thanks, Ample content.
http://canadianpharmacymim.com/
canadapharmacy com canadian cialis buy drugs online mexican pharmacies shipping to usa
onlinecanadianpharmacy.com
canadapharmacy com
northwest pharmacy
canadian pharmacy no prescription needed
canadian drugstore
drug prices comparison
You revealed that perfectly.
http://canadianpharmaciesnnm.com/
buy prescription drugs without doctor canadian pharcharmy canadian pharmacy mexican pharmacies shipping to usa
canadian pharmacy online canada
canadian pharmacies top best
canadian pharmacies shipping to usa
canada drug
mexican pharmacies online
online pharmacy without a prescription
Nicely spoken genuinely! !
http://canadianonlinepharmacynnm.com/
pharmacy canada aarp approved canadian online pharmacies discount drugs online pharmacy north west pharmacy canada
compare prescription prices
canada pharmacies online prescriptions
prescription drugs online without
canadian pharcharmy online
canada online pharmacies
prescription drug
You actually mentioned it perfectly!
https://nicktambone.com/
pharmacy online mexico canadianpharmacy pharmacy prices canadian pharmacy online
overseas pharmacies
canadian cialis
visit poster’s website
canadian mail order pharmacies
best online pharmacy stores
pharmacy online mexico
You actually reported that wonderfully!
http://www.canadianpharmacymsn.com/
prescription cost canadian pharmacies-24h most reliable canadian pharmacies northwestpharmacy
best canadian online pharmacy
mexican pharmacy online
prescription cost
pharmacy cost comparison
best online international pharmacies
online prescription drugs
Great data, Thank you.
http://canadianonlinepharmacynnm.com/
top rated canadian pharmacies online online pharmacies of canada my canadian pharmacy canadian pharmacies-24h
top rated canadian pharmacies online
canadian pharmacy viagra brand
canadapharmacy com
mexican pharmacies
no prescription pharmacy
buying drugs canada
Wonderful stuff. Kudos.
http://canadianpharmacymim.com/
drug stores near me northwest pharmacy price prescription drugs canada pharmacy online
walmart pharmacy price check
canadian prescriptions
canadian meds
canadian pharcharmy online
online pharmacy
trusted overseas pharmacies
You actually reported it well!
http://canadianpharmacysilo.com/
canada online pharmacies northwest pharmacy online canadian pharcharmy canadian online pharmacies
pharmacy online
pharmacies in canada
pharmacy prescription
canadian pharma companies
canadian pharcharmy online
canadadrugs.com pharmacy
Very well spoken without a doubt! .
http://talahicc.com/
canadian mail order pharmacies canadianpharmacy canadian drugstore reviews canadian online pharmacies
prescription drug
online prescription drugs
drugs for sale
canada pharmacy online
canadian cialis
no prescription online pharmacy
Wow a good deal of superb tips!
http://canadianpharmaciesnnm.com/
canadian rx pharmacy online canada drugs online discount drugs online pharmacy canada drug
pharmacies in canada
pharmacy tech
prescription drug
best canadian mail order pharmacies
canada drugs
ed meds online
Wonderful content. Regards.
http://canadianpharmacysilo.com/
discount prescription drug canadian drugs legitimate online pharmacies canadian pharmacies without an rx
trusted overseas pharmacies
reputable canadian mail order pharmacies
canada online pharmacy
buying drugs canada
prescription pricing
discount drugs online pharmacy
Regards, Loads of advice!
http://canadianpharmaciescubarx.com/
canadian pharmacy without prescription canadianpharmacy drug costs trust pharmacy canada
online drugs
canadian mail order pharmacies
best online canadian pharcharmy
mail order pharmacies
canadian drugstore online
mexican pharmacy online medications
Amazing quite a lot of fantastic tips.
http://www.canadianpharmacymsn.com/
northwestpharmacy canada pharmaceutical online ordering canadian pharmacy without prescription top rated canadian pharmacies online
online pharmacies no prescription
discount pharmaceuticals
prescription drug price comparison
compare prescription prices
canadapharmacy
international pharmacy
Wow many of excellent tips.
http://canadianpharmacymim.com/
canadian pharmacy meds canadianpharmacy online canadian discount pharmacy canadianpharmacy
pharmacy drug store
online pharmacy without a prescription
northwest pharmacy
canadapharmacy
discount prescription drugs online
no prescription pharmacy
Kudos! An abundance of facts.
http://canadianpharmacysilo.com/
cheap drugs online canadian cialis cialis online online pharmacies of canada
highest rated canadian pharmacies
canadian prescription drugstore
cheap prescription drugs online
prescription drugs online without doctor
canadian prescription drugstore
canadapharmacy
Thanks, An abundance of posts.
https://nicktambone.com/
mexican pharmacies canadian online pharmacies drug costs canada pharmaceuticals online
canadian pharmacy without prescription
highest rated canadian pharmacies
online pharmacies
canadapharmacyonline.com
canadian pharmacy uk delivery
canadian pharmacy no prescription
You said it adequately.!
http://talahicc.com/
rx online canadian pharmacy legitimate canadian mail order pharmacies canada pharmaceutical online ordering
pharmacy online store
pharmacy without dr prescriptions
cheap prescription drugs
online pharmacy without prescription
canadianpharmacy
pain meds online without doctor prescription
Fantastic forum posts. Appreciate it.
http://canadianpharmacysilo.com/
legitimate online pharmacies canadian online pharmacy cheap canadian drugs northwestpharmacy
best non prescription online pharmacies
canadian pharmacy 365
medication costs
canadian mail order pharmacies
discount prescription drug
pharmacy online
Wow quite a lot of valuable knowledge.
http://canadianpharmaciesnnm.com/
best canadian mail order pharmacies canada online pharmacies rx price comparison canada online pharmacies
canada pharmacies online
buy prescription drugs online
trusted overseas pharmacies
safeway pharmacy
prescription pricing
pharmacy without dr prescriptions
Nicely put. Regards.
http://www.canadianpharmacymsn.com/
best price prescription drugs canada drug discount prescription drugs online canadian pharmacies that ship to us
discount prescription drug
web medical information
canadian prescription
canadian pharmacy no prescription needed
rx pharmacy
canadian prescription drugstore
You expressed it terrifically!
http://www.canadianpharmacymsn.com/
buy prescription drugs canada online pharmacies of canada discount prescription drugs online aarp approved canadian online pharmacies
best online pharmacy stores
mexican pharmacy online medications
buy prescription drugs online
buy drugs online
canadian pharmacy
mail order pharmacies